Filosoferen met kinderen
Het brengt kinderen verder in hun emotionele ontwikkeling door zelfkennis, zelfsturing, motivatie en invoelend vermogen. Daardoor verbeteren hun sociale vaardigheden. Het bevordert ook het ontdekken van grote en kleine waarden, lokaal en universeel. En het helpt bij het zoeken naar zingeving: Wie ben ik? Wat kan ik betekenen in de wereld? Het helpt bij het ontwikkelen van een visie. Filosoferen onderbouwt het gevoel van ‘er mogen zijn’ met eigen gedachten en meningen. Kinderen hebben recht op het stellen van vragen, op het vormen van meningen, maar ook op het mogen veranderen van gedachten. Hierdoor groeien kinderen.
Vrienden met een bloem
Deze beer, dat is Berrie. Berrie Beer heeft altijd een hoop vragen in zijn kop. Zoals: Heeft een ijsbeer het wel eens koud? Kun je vuur vangen? Vindt een zwaan zichzelf mooi? Zou de zon ook wel eens een dagje niet op kunnen komen? Het gaat maar door in zijn hoofd. Gelukkig heeft hij ook een vriend aan wie hij alles wat hij bedenkt en zich afvraagt kan vertellen. Dat is Bloem. Bloem is de beste vriend van Beer tot er een meisje tegen hem zegt: maar dat kan helemaal niet… je kunt geen vrienden zijn met een Bloem. Nu heeft Beer dus een nieuwe vraag in zijn kop: Kun je vrienden zijn met een Bloem?
Emoties
De kinderen maken een tekening van een egel. Stel in de kring vragen als waarom hebben egels stekels? Hoe voelt jouw egeltje zich? Hoe kan je dat zien? Ga in op de opmerkingen over emoties van egels.
Hebben planten gevoel?
In de kleine kring met alleen kinderen van groep 1 Verhaaltje over oma, die altijd hele mooie planten had. Dat kwam doordat ze altijd heel lief was voor haar planten, en met ze praatte. De plantjes waren ook heel blij met oma, want ze zagen er heel gelukkig uit. Kernvraag: Hoe kun je zien of een plant gelukkig is? Wat is gelukkig zijn? Waar wordt jij gelukkig van?
Filosofische vragen
80 vragen die aanleiding geven tot filosofische gesprekken. (Er zitten ook vragen tussen die alleen voor de bovenbouw geschikt zijn)
1. Zijn we allemaal gelijk?
2. Wat is een goede relatie?
3. Kun je de baas over iemand zijn?
4. Wat is sterker, de wind of de zon?
5. Ben jij de eigenaar van je schaduw?
6. Als een ander zaadje nu het eitje had bevrucht waar jij uit kwam, was je dan nog dezelfde?
7. Is het belangrijk om veel geld te verdienen?
8. Moet je altijd eerlijk zijn?
9. Is armoede oneerlijk?
10. Wat is werk?
11. Wanneer is iets waar?
12. Wat is vriendschap?
13. Bestaan er slechte mensen?
14. Wat is een regel?
15. Wat is een baas?
16. Wat is liefde?
17. Wie ben jij?
18. Moet je zelf je echtgenoot kunnen uitkiezen? Hoeveel keer mag je achter elkaar trouwen?
19. Moet je méér respect hebben voor ouderen?
20. Kun je verliefd worden op een robot?
21. Waar was je voor je geboorte?
22. Wat is gevoel?
23. Moet je iets nuttigs doen met je leven?
24. Is er maar één ware?
25. Hebben dieren ook gevoel?
26. Mag je dieren slachten om ze op te eten?
27. Wie ben ik?
28. Kan een robot denken?
29. Wat is een paard precies?
30. Heeft het leven zin?
31. Is “ik lieg altijd” waar?
32. Zouden mensen zich goed gedragen als er geen regels waren?
33. Ben je verplicht om te werken?
34. Welke rol speelt uiterlijk in liefde?
35. Zijn mannen en vrouwen gelijk?
36. Als mijn hersenen in jouw lichaam zouden zitten, ben ik het dan, of jij?
37. Wat zijn de ingrediënten voor geluk?
38. Kun je bewijzen of God bestaat?
39. Wat is een goede reden om te liegen?
40. Hoe weet je zeker of iets waar is?
41. Wat is meer waard: een varken of tien eendjes?
42. Als dieren geluid maken, hebben zij dan ook een taal?
43. Kunnen dieren denken? Als je trouwt met iemand, mag je dan ook weer scheiden?
44. Wanneer mag je een belofte breken?
45. Is jouw mening altijd waar?
46. Kun je in het verkeerde lichaam (jongen/meisje) geboren zijn?
47. Als de meerderheid gelooft dat een slechte dictator een goed man is, mag hij dan aan de macht komen?
48. Met hoeveel mensen mag je tegelijkertijd trouwen?
49. Mag je iemand beledigen?
50. Wat is belangrijker: eerlijkheid of niemand kwetsen?
51. Waarom hebben we kleren aan?
52. Als de juf je vraagt om iets te doen waar je geen zin in hebt, moet je het dan toch doen?
53. Kun je van iemand houden die nog niet geboren is?
54. Zijn ouders heilig?
55. Waarom mis je iemand als diegene weg is?
56. Wie is de baas van het heelal?
57. Waar komen ‘goed’ en ‘kwaad’ vandaan?
58. Moet je je schamen in je blootje?
59. Hoe bepalen we of een schilderij of een muziekstuk ‘mooi’ is?
60. Waarom is fantasie niet echt?
61. Wat kan ik weten?
62. Wat mag ik hopen?
63. Wat kan ik verwachten van een vriend?
64. Is liefde belangrijk in een huwelijk of kun je ook om andere redenen trouwen?
65. Wat is het niets?
66. Waarom zijn mensen aardig tegen elkaar?
67. Is er verschil tussen jongens en meisjes?
68. Is het belangrijk om mooi te zijn? Kun je van jezelf houden
69. Is het de bedoeling om later kinderen te krijgen
70. Gelden er in de klas andere regels dan op straat?
71. Waar was je voor je geboorte?
72. Is ‘meer’ altijd beter?
73. Is iemand met meer geld belangrijker dan iemand met weinig geld?
74. Is de koning belangrijker dan een vuilnisman?
75. Heeft de koningin meer recht op goede zorg in het ziekenhuis dan een burger?
76. Zou het leuk zijn om prins(es) te zijn?
77. Moeten we voorzichtig zijn met de natuur?
78. Wat is verliefdheid? Heeft een vlieg gevoel?
79. Kunnen planten voelen?
80. Is het soms goed om geweld te gebruiken?
Nog veel meer leuke lesideeën zijn te vinden in dit boek. Er staat duidelijk omschreven voor welke groep de filosofie les bedoeld is en welke kerndoelen er mee behandeld worden.
